قیم چه کسی است؟

تعریف قیم و تفاوت آن با ولی و وصی :

همه ما تاکنون بارها و بارها اصطلاح قیّم را شنیده ایم اما گاهی آن را با ولی و وصی اشتباه می گیریم؛ تا جایی که خیلی اوقات در جملاتمان این کلمات را به جای یکدیگر به کار می بریم.

ما در این مطلب قصد داریم که به تعریف قیم بپردازیم و تفاوت آن را با ولی و وصی بیان نماییم:

قیم شخصی است که از سوی قانون تعیین می شود تا امور مالی افراد صغیر، مجنون و سفیه را بر عهده گیرد. ماده ١٢١٨ قانون مدنی می گوید:

برای اشخاص ذیل نصب قیم می‌ شود:

۱- برای صغاری که ولی خاص ندارند: یعنی کودکانی که پدر و جد پدری ندارند و وصیّ منصوب از جانب پدر یا جد پدری هم ندارند.

۲- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آن‌ها متصل به زمان صغر آن‌ها بوده و ولی خاص نداشته باشند: یعنی شخص سفیه یا دیوانه ای که عدم رشد یا دیوانگی اش متصل به دوران کودکی اش باشد و پدر یا جد پدری و همچنین وصیّ منصوب از طرف آنان را نداشته باشد، که در این صورت دادگاه برای او قیم تعیین می کند.

۳- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آن‌ها متصل به زمان صغر آن‌ها نباشد : یعنی شخصی که به سن بلوغ برسد و عاقل باشد اما بعد از مدتی دچار جنون یا سفه شود، که در این صورت برای او قیم تعیین می شود.

ولی شخصی است که مسئولیت اداره امور حقوقی مالی یا غیر مالی طفل را بر عهده دارد. به عبارتی قانون اداره امور مالی یا غیر مالی فرزند محجور (کودک، دیوانه) را برای پدر یا جد پدری قرار داده است؛ بنابراین پدر و جد پدری نسبت به فرزندان محجور خود ولایت دارند.

وصی شخصی است که وصیت کننده، او را مامور اجرای وصیت خود می کند. به بیان دیگر شخصی را که به موجب وصیت مکلف به انجام اموری می شود را وصی می نامند.

بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که قانون برای حمایت از محجورین سه نهاد ولایت، وصایت و قیمومت را تعیین کرده است که کاربرد هر نهاد با دیگری متفاوت است. توضیح آنکه ولایت صرفاً مربوط به فرزندان است و تنها به پدر و جد پدری اختصاص دارد؛ برای همین مادر و سایر افرادی غیر از پدر و جد پدری ولی محسوب نمی شوند. وصایت نیز برای نگهداری و اداره امور مالی بعد از فوت اشخاص است؛ یعنی پدر و جد پدری می توانند برای بعد از وفات خود اداره امور مالی فرزندانی که تحت ولایت دارند را به وصی بسپارند. همچنین قیمومت نهادی است که واگذاری آن بر عهده قانون و دادگاه است؛ بنابراین قیم از سوی دادگاه مشخص می شود.

پس این سه نهاد اگرچه همگی برای حمایت از محجورین به وجود آمده اند اما کاربردی مجزا از یکدیگر دارند.

۰ نظر / ۳۷۴۹ بازدید